بخش جاذبه هاي گردشگري – صفحهٔ 5

عکسهایی از لرستان

مصاحبه با شاه میرزا مرادی مروارید اقیانوسها

شاه میرزا از معدود افرادی بود که گنجینه ای بزرگ را با خود به دل خاک برد و آیندگان از داشته های او محروم شدند و متاسفانه کسی در زمان حیات او به فکر نجات گنجی که او در سینه داشت نیفتاد.
هیچ کس نمیداند که چه نیرویی شاه میرزا را 23 سال به دزفول می کشاند تا در دهه ی محرم و عاشورا ساز چپی بزند. همانطور که کسی نمیداند کدامین نیرو تن نحیف و لاغر او را استوار می داشت تا ساعتها در مراسم شادی مردم سرنا بنوازد و هیچکس ندانست که در پشت چشمان بسته ی او در هنگام سرنا زدن چه می گذشت.
پیرمردی لاغر اندام و نحیف,بسیار کم حرف, متواضع,قانع و صبور , گرچه در بیرون از مرزهای ایران بنام و مشهور بود اما در شهر خود کمتر مورد توجه مسوولان قرار گرفت.
شاه میرزا در معرفی فرهنگ غنی لرستان به جهان سهم بسزایی داشت. در جشنواره های فراوانی شرکت کرد. که در جشنواره آوینیون فرانسه با کسب رتبه نخست در سازهای بادی توانست لقب «مروارید اقیانوس» را دریافت کند.
استاد شاه میرزا مرادی در روز 23 آذز 1376 بر اثر بیماری مزمن ریوی و نارسائی قلبی درگذشت. پیکر او بر روی دستان مردم مشتاق در گلزار 17 شهریور دورود به خاک سپرده شد.بعد از آن یادبودی مختصر و دیگر هیچ. به همین زودی نام او از صفحه هنر دولتی پاک شد و کلیه افتخاراتی که برای ایران به ارمغان آورده بود به فراموشی سپرده شد.

اما اگر دستگاههای دولتی همه چیز را فراموش کرده اند چه باک که شاه میرزا هنوز در دل مردم زنده است.هنوز صدای سحر آمیز سرنای او در زندگی مردم جاری و تاثیر گذار است.
همانگونه که پژواک سرنای «امیر قلی» در دشت پهناور سیلاخور گوش هر دوستدار هنر را نوازش می دهد.همانگونه که صدای دهل «هبت الله صادقی» ایل را به کوچ فرا می خواند.
سرنا نوازی رسم دیرین این سرزمین است.دشت سیلاخور همواره در سیطره سرنا بوده است و امروز پس از آن رادمردان کسانی آمده اند (نبی الله مرادی,شاه رضا مرادی,رحم خدا نوری شاد,و…) تا سور و سوگ این مردم رنگ اساطیری خود را از دست ندهد.
زنده یاد استاد شاه میرزا مرادی در سال 13۰۷سی در روستای باباخانی از توابع شهرستان دورود به دنیا آمد.عمویش (محمد علی) از نوازندگان بنام کمانچه بود که وی نزد او نواختن ضرب و کمانچه را تعلیم دید.
استاد مرادی از سن 15سالگی نزد پدر خود مرحوم «ولی مرادی» به فراگیری سرنا پرداخت و سرنا نوازی را که یکی از برجسته ترین هنرها و مقبول و مالوف ترین موسیقی در میان طوایف خصوصا قوم لر بود را برگزید.
استاد شاه میرزا مرادی سرنا را بسیار زلال و شفاف می نواخت. وی در اولین جشنواره موسیقی فجر شرکت و به کسب مقام اول و دیپلم افتخار نایل آمد. و همچنین در شهرهای مختلف از جمله تبریز,ارومیه,سنندج, و تهران به اجرای برنامه های سرنا نوازی پرداخت.
استاد مرادی در سال 1370 به فستیوال آوینیون در کشور فرانسه راه یافت و در آنجا پس از اجرا ی چند برنامه مقام اول سازهای بادی جهان را کسب کرد و از طرف و از طرف منتقدین «مروارید اقیانوس» لقب گرفت و در سالهای متمادی در کشورهای فرانسه,انگلیس,اتریش, بلژیک, و آلمان به اجرای سرنا نوازی پرداخت و در تمام مراحل سرنا نوازی پسرش «رضا مرادی» وی را همراهی می کرد.
استاد شاه میرزا مرادی در تاریخ 23آذزماه 1376 چشم از جهان فرو بست و به دیار حق شتافت.
روحش شاد و یادش گرامی…..

یکی از روزهای شهریور 1376بود. به همراه پدرم برای تهیه این مصاحبه به منزل استاد شاه میرزا رفتیم. اون موقع من 11سال بیشتر نداشتم. ولی اون روز کاملا در خاطرم هست. این مصاحبه همان روزها در تاریخ 18 شهریور76 در روزنامه ایران به چاپ رسید که متن کامل مصاحبه را میتوانید در ادامه مطلب بخوانید.
—————————————————————-
دورود.خیابان جماران. از شیب تند خیابان که بالا می رویم استاد مشغول آب دادن به درختان کنار خیابان است.مغازه ای کوچک دارد که برای سرگرمی او در اوقات فراغت است.صمیمانه استقبال می کند. خانه ساده او همانند خانه بقیه شهروندان دورودی,بسیار صمیمی است. با صدایی آرام و متین شروع به صحبت می کند:
در سال 1307 در روستای باباخانی به دنیا آمدم. از سن 10سالگی در کنار عمویم محمد علی مرادی که استاد کمانچه بود ضرب زدن را آغاز کردم. در حین آموختن ضرب,آموزش کمانچه را نیز شروع کردم و کمانچه را از عمویم فرا گرفتم.در سن 15سالگی با علاقه شدید سرنا از پدرم که سرنا می نواخت آموختم و تا امروز این کار ادامه دارد.
در خصوص کار خود می گوید: موسیقی در پیش از انقلاب فقط منحصر به جشنها می شد.خوشبختانه با پیروزی انقلاب اسلامی موسیقی محلی هم جایگاه حقیقی خود را پیدا کرد.به نحوی که از کارهای باارزش به طور صحیح استفاده می شود.

امروز من هم زیر نظر ارشاد اسلامی دورود هستم و از این اداره حقوق می گیرم. مقامهای مسوول در تهران خانه ایی برای من درنظر گرفتند که من به خاطر علاقه شدیدی که به زادگاهم و مردم آن دارم(و اساسا فکر می کنم که هنر من از این مردم و برای این مردم است) به تهران نرفتم.
تا کی قصد دارید سرنا بزنید؟استاد گفت: تا زمانی که جان در بدن دارم و توانایی داشته باشم سرنا می زنم.چون هر بار در سرنا میدمم خودم را در غم و شادی این مردم شریک می دانم و هیچ چیز برایم لذتبخش تر از این نیست که میبینم وقف مردم شده ام. از سرنانوازان عزیزی که چه دردورود و چه در دیگر نقاط لرستان سرنا می نوازند تقاضا دارم با جدیت کارشان را ادامه دهند و مدارج عالی را طی کنند.این ساز با مردم عجین شده است.
با سازتان چه می گویید؟ من همیشه وقتی سرنا می زنم چشمانم را می بندم و در درون خودم سیر و سفرها می کنم.عالمی دیگر دارم و به جرات می توانم بگویم که اصلا متوجه اطرافم نیستم. هرچه هست می دانم که شادی را از سرنا به دل مردم می پاشم و آن شادی را با چشمان بسته به خوبی میبینم و حس میکنم که مردم هم می دانند در درون من چه خبر است و این رابطه متقابل مرا به شوق می آورد. به نحوی که اگر ساعتها سرنا بزنم اصلا خسته نخواهم شد.

استاد,از کاربرد سرنا در عزا برایمان بگویید.سرنایی که در عزا زده می شود با سرناهای شادی فرق می کند. سرنای عزا به نام ساز چپی معروف است و مقداری از ساز معمولی بزرگتر است. ساز چپی در هنگام تشییع جنازه مقامی دارد و در هنگام خاکسپاری میت مقامی دیگر. از ساز چپی بیشتر در روز عاشورا استفاده می شود. که این حقیر افتخار دارم 14سال در شهر دزفول در عزای حسین ابن علی(ع) ساز چپی زده ام.

اسم قطعاتی که در مراسم شادی نواخته می شود چیست؟اصولا ساز همیشه همراه دهل است که معمولا این قطعات شیرین خسرو,سنگین سما,سه پا,دو پا, و سوار بازی هستند.
از تاریخچه ی سرنای خودتان بگویید. فقط می دانم که این ساز از چوب آبنوس ساخته شده است و از 7نسل قبل به من به ارث رسیده است.

از سفرها و کنسرتهایی که در داخل و خارج از کشور اجرا کرده اید بگویید. با ارزشی که موسیقی محلی بعد از انقلاب پیدا کرد این حقیر موفق شدم در سال 1369 همراه پسرم رضا مرادی که دهل می زند به کشور فرانسه برای شرکت در جشنواره جهانی موسیقی سازهای بادی بروم که در این جشنواره بعد از اجرای برنامه لقب مروارید اقیانوس را گرفتم.
در سال 1372در کشور آلمان کنسرتی داشتیم.در 14 شهر آلمان به طور جداگانه کنسرت داشتیم که با استقبال بی نظیر مردم رو به رو شد.

عكس بناهاي تاريخي لرستان

لرستان سرزمین شقایقها در ویکی پدیا

استان لرستان، یکی از استان‌های غربی ایران است. این استان ۲۸٫۰۶۴ کیلومتر مربع مساحت دارد و جمعیت آن در سال ۱۳۸۶ بالغ بر ۱٫۸۲۸٫۳۳۴ نفر گزارش شده است [۱] . خرم آباد مرکز استان و بروجرد دیگر شهر بزرگ آن است. لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوههای زاگرس پوشانده است. این منطقه، یکی از سکونتگاه های قدیمی بشر است و مفرغ لرستان از شهرت باستان شناسی زیادی برخوردار است.

لرستان همچنین نامی است که بطور ضمنی دربرگیرنده تمام مناطق لر نشین غرب و جنوب غربی ایران می شود. منطقه لرستان در گذشته با نام های گوناگونی چون لر کوچک، پیشکوه و لرستان فیلی نیز شناخته می شده است.

فهرست مندرجات [نهفتن]
۱ تاریخچه
۲ شهرها و شهرستانهای لرستان
۳ جغرافیای لرستان
۴ آثار باستانی و تاریخی
۵ گردشگاهها و دیدنی های طبیعی
۶ زبان و گویش در لرستان
۷ مردم‌شناسی
۸ چهره‌های سرشناس
۹ دانشگاه ها
۱۰ جستارهای وابسته
۱۱ منابع
۱۲ پیوند به بیرون

[ویرایش] تاریخچه
آثار به جای مانده در غارها و دره های لرستان، سکونت بشر را از دست کم از هزاره چهارم پیش از میلاد در این ناحیه نشان می دهد. کاسی‌ها ساکنان بومی لرستان پیش از رسیدن مادها و آمیختن با آنها بودند که خود از نواحی شمالی تر به منطقه لرستان و همدان کنونی کوچیدند و سرزمین کاسی ها را تشکیل دادند [۲].

امامزاده جعفر در بروجردآثار باستانی و پیش از تاریخ، پیشینه زندگی قبایل را در بخش غربی استان، بیش از شرق آن نشان می دهد. اما پیشینه شهرنشینی در شرق استان بیش از ناحیه غربی آن است. در دوره های هخامنشی تا ساسانیان ، لرستان بخشی از سرزمین بزرگ پارس بود. پس از اسلام و از زمان خلفای عباسی ، بخش های مرکزی و غربی لرستان بصورت حکومتی خود مختار تا چندین قرن اداره می شد که حاکمان این دوره با نام اتابکان لرستان شناخته می شدند. امویان بروجرد را مورد توجه قرار دادند و در زمان حاکمیت ابی دلف بر غرب ایران (۱۵۰-۲۲۶)، مسجد جامع این شهر را بنا نهادند. در دوره سلجوقیان نیز بیشتر شرق لرستان مشتمل بر بروجرد و جاپلق مورد توجه بود و دیگر نواحی لرستان به صورت خودمختار باقی ماند. در سده پنجم قمری نبردهایی بین دیلمیان و سلجوقیان در منطقه بروجرد به وقوع پیوسته و علا الدوله دیلمی سپاهیان خود را در این ناحیه سازماندهی کرده است [۳].

سپاهیان مغول و نیز تیمور بارها لرستان را مورد تاخت و تاز قرار دادند و شهرهای آن را غارت و ویران نمودند. بنا بر آنچه در که در وب‌گاه «فرهنگ نیاکان ما» آمده، کتاب «حبيب‌السير» در شرح اقدامات تیمور در ۷۸۸ قمری می نویسد: «با لشکر به جانب لر کوچک در حرکت آمد، وروجرد را از جهات و اموال مجرد کردند و خرم‌آباد را غمکده گردانيدند» [۴].

از دوره صفویان، بروجرد، لرستان و جاپلق، عمدتاً به صورت ایالت های مستقل در نظر گرفته می شدند. زندیان از طوایف لر بودند که نبردهایی در منطقه از آنان به ثبت رسیده است. در دوره قاجار ، ولایت لرستان و ولایت بروجرد، گاه بصورت مستقل و گاه یکسان در نظر گرفته می شدند و در اواخر قاجار، لرستان و خوزستان یک ایالت محسوب می شدند[۵]. از این دوره برخی ایلات لرستان از تابعیت حکومت مرکزی سر باز زدند و حکومتهای خودمختار پراکنده ای را بنا نهادند.این حکومت ها توسط سران خوانین لرستان از جمله غلامعلی خان سردار اشرف (امیر همایون) اداره می شد. سرانجام، رضاخان با گسیل نیرو و کشتار فراوان به ناامنی های لرستان پایان داد. در دوره پهلوی ، ابتدا لرستان به فرمانداری کل (با دو شهرستان خرم آباد و بروجرد) تبدیل شد و اندکی بعد الیگودرز نیز به شهرستانی مستقل تبدیل شد. آیت الله بروجردی پس از بازگشت از نجف، در زادگاهش بروجرد مستقر شد و طرفداران زیادی در بین اهالی لرستان پیدا کرد. در زمان انقلاب اسلامی ، راهپیمایی های مختلفی در شهرهای استان به ویژه خرم آباد برگزار شد. در جنگ ایران و عراق ، لرستان به سبب نزدیکی به مرزهای غربی و جنوبی، اهمیت استراتژیک پیدا کرد و بارها مورد بمباران قرار گرفت.

[ویرایش] شهرها و شهرستانهای لرستان
نوشته اصلی: فهرست آبادی‌های استان لرستان
استان لرستان ۹ شهرستان، ۲۵ بخش و ۸۱ دهستان دارد. شهرستانهای این استان عبارت‌اند از: ازنا، الیگودرز، بروجرد، پل‌دختر، خرم‌آباد، دورود، دلفان، سلسله و کوهدشت. لرستان در ابتدای تقسیمات کشوری نو بخشی از فرمانداری کل خوزستان و لرستان بود که خیلی زود از خوزستان جدا و با عنوان فرمانداری کل لرستان مستقل شد. در ابتدای تشکیل، دارای دو شهرستان خرم آباد در غرب و بروجرد در شرق بود. در فاصله کوتاهی، الیگودرز از شهرستان بروجرد جدا و سومین شهرستان استان شد. روند تشکیل شهرستان های جدید تا اواخر دهه ۱۳۶۰ متوقف شده بود اما در پایان جنگ ایران و عراق، دورود نیز از بروجرد جدا و چهارمین شهرستان استان لرستان شد. در سالهای بعد، کوهدشت، نورآباد، الشتر و پلدختر از شهرستان خرم آباد و نیز ازنا از شهرستان الیگودرز جدا و تبدیل به شهرستانهای مستقل شدند.

استان لرستان هم اکنون دارای ۲۳ نقطه شهری است. شهرهای بزرگ لرستان به ترتیب جمعیت عبارت‌اند از: خرم‌آباد، بروجرد، دورود، الیگودرز و کوهدشت.

[ویرایش] جغرافیای لرستان
بلندی‌ها

لرستان سرزمینی کوهستانی است و به غیر از دشتهای سیلاخور، کوهدشت و خاوه دلفان و چندین دشت کوچک دیگر، بیشتر مناطق استان را کوههای فشرده و دره های تنگ از سلسله کوههای زاگرس فرا گرفته اند. بلندترین قله های لرستان به صورت نواری در گوشه شمال غربی تا شرق استان قرار کشیده شده اند و به ترتیب موقعیت شامل کوههای چهل نابالغان، گرین، میش پرور، اشترانکوه و قالی‌کوه می شوند. برخی بلندی های مهم لرستان عبارت‌اند از:

کوه‌های استان لرستان نام بلندی مکان حدودی
اشترانکوه ۴۲۵۰ متر شرق دورود
قالی‌کوه 4028 متر جنوب الیگودرز
چهل نابالغان ۳۶۰۰ متر شرق نوراباد و جنوب نهاوند
کوه گرین ۳۶۲۳ متر غرب بروجرد و شرق الشتر
کوه سرسبز 3596 متر شمال بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه تمندر 3520 متر شرق بخش مرکزی الیگودرز
کوه میش پرور ۳۵۰۰ متر جنوب غربی بروجرد
کوه هنجيس ۳۲۰۰ متر شمال کوهدشت و جنوب نوراباد
کوه نیر 3191 متر مرکز بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه میز آب 2952 متر مرکز بخش مرکزی الیگودرز
کوه رال 2995 متر شمال بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه شاه نشین ۲۹۰۰ متر جنوب بروجرد
سفید کوه ۲۹۰۰ متر غرب خرم آباد
سفید کوه ازنا ۲719 متر مرکز ازنا
هشتاد پهلو ۲۵۶۵ متر جنوب خرم آباد
کوه قلعه عبدالرضا 2518 متر شرق بخش مرکزی الیگودرز
تاف ۲۳۴۶ متر جنوب شرقی خرم آباد
مخمل‌کوه ۱۹۶۶ متر شرق خرم آباد
کبیرکوه ۱۹۱۴ متر جنوب پلدختر

آبشارها

شهرستان الیگودرز
آبشار آب سفید
آبشار چکان دهقادی
آبشار تیندر
آبشار لوچ
آبشار تیندر
آبشار وارک (بخش زلقی)
آبشار های دورک
آبشار مبارک آباد
شهرستان پلدختر
افرینه
شهرستان خرم آباد
آبشار تاف
آبشار گریت
نوژیان
آبشار وارک
شهرستان دلفان
غسلگه ** ابشار سويله
شهرستان دورود
آبشار بیشه
آبشار دره اسپر

رودخانه ها

سیمره (سرچشمه: سراب گاماسیاب، پایان: کرخه)
کشکان (سرچشمه: ؟ ، پایان: كرخه)
سزار (سرچشمه:اشترانکوه و کوه گرین، پایان: دز)
کهمان (سرچشمه: کوه گرین، پایان: كرخه)
زال (سرچشمه: ؟، پایان: کرخه)
رود بختیاری (سرچشمه:کوه گیریوه،برآفتاب و میان آفتاب ، پایان: دز)
رود تیره (سرچشمه:؟،پایان:؟)
رود ماربره(سرچشمه:اشترانکوه،پایان:؟)
چشمه‌ها و سرابها

شهرستان ازنا
چشمه قل قل
شهرستان الیگودرز
سراب غار تمندر
سراب گردکانک
سراب ماهی چال
سراب خرسیان
سراب گایکان
سراب سردره
سراب رودآب
سراب دورک

شهرستان بروجرد
سراب جانیزه
سراب زِرشکه
سراب سفید
سراب زارِم
سراب کرتول
چشمه وِنایی
چشمه دره خونی
چشمه هفت تپه
چشمه اِسِل
شهرستان خرم آباد
سراب کیو
چشمه‌های آب ارم
گرداب دارایی
آب اراز
چشمه شَوا
سراب یاس
سراب تیزخانی
سراب تلخ
سراب نیلوفر
سراب چنگایی
سراب چگنی
شهرستان دلفان
سراب غسلگه
سراب پیردوسی
سراب دولیسكان
سراب وناو
سراب سنگر
سراب قمش
سراب تاج امير
شهرستان دورود
چشمه راکن
شهرستان سلسله
سراب کهمان
سراب هنام
چشمه کیان
شهرستان کوهدشت
آب‌گرم گرخوشاب

دریاچه ها و آبگیرها

شهرستان بروجرد
تالاب بیشه دالان
دریاچه تپه چغا
دریاچه بوستان فدک
شهرستان پلدختر
تالابهای معمولان
شهرستان خرم آباد
دریاچه سراب کیو
شهرستان دورود
دریاچه گهر

[ویرایش] آثار باستانی و تاریخی
لرستان جایگاه آثار باستانی و تاریخی فراوانی است که می توان آنها را به سه دوره پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی تقسیم کرد. یافته های پیش از تاریخ لرستان، بیشتر شامل کنده کاریهای غارها و اشیای مفرغی هستند. به دلیل کوهستانی بودن منطقه، انسانهای اولیه، در مناطق مرکزی و غربی لرستان سکونت یافتند. در این استان، بیش از ۲۵۰ غار و پناهگاه صخره ای وجود دارد که نیمی از آنان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند. از جلمه غارهای مهم می توان به غارهای یافته و کَلماکره اشاره کرد [۶]..

از دوره های هخامنشیان و ساسانیان، پلها و دژهای ویران زیادی به جای مانده است. پل دختر و پل کشکان و نیز قلعه فلک الافلاک از این دسته اند. گورستانهاو تپه های تاریخی فراوانی در بیشتر مناطق این استان بویژه در دشت سیلاخور وجود دارند که هنوز مورد کاوش باستان شناسی قرار نگرفته اند.

مسجد ها و امامزاده ها نیز از مهم‌ترین آثار به جای مانده از دوره های پس از اسلام در این منطقه هستند که مسجد جامع و امامزاده جعفر از قدیمی ترین و مهممترین این آثار به حساب می آیند.

برخی آثار باستانی و تاریخی لرستان به ترتیب شهرستان عبارت‌اند از:

شهرستان ازنا
امامزاده قاسم (ازنا)
شهرستان الیگودرز
غار باستانی پشتکوه
قلعه باجول
گورستان تاریخی بزنوید
شهرستان بروجرد
امامزاده جعفر
امامزاده قاسم
پل قلعه حاتم
زواریجان
مسجد جامع
مسجد سلطانی
شهرستان پلدختر
آسیاب گبری
پل دختر
پل کلهرت
پل گاومیشان
غار کلماکره
شهرستان خرم آباد
پل شاپوری (پیل اشکسه)
پل کشکان
سنگنوشته

قلعه فلک الافلاک
گرداب سنگی
مناره آجری
شهرستان دلفان
راه باستانی گاوشمار
بقعه حسن گايار
مفبره بابا بزرگ
شاويسقلی
شهرستان دورود
پل چالانچولان
شهرستان سلسله
قلعه مظفری
شهرستان کوهدشت
غار هومیان
قلعه زاغه
پل کُر و دِت
قلعه کوهزاد

[ویرایش] گردشگاهها و دیدنی های طبیعی
شهرستان ازنا
دشت جابلق
شهرستان الیگودرز
قالی کوه
آبشار آب سفید
آبشار چکان دهقادی
دشت لاله های واژگون روستای خلیل آباد
اشترانکوه
محوطه اطراف امامزاده محمد ابن حسن
چشمه و سراب گایکان
سراب ماهیچال
شهرستان بروجرد
بوستان فدک
تپه چغا
تاک درخت
دشت سیلاخور
کوچه باغی
گلدشت
ونایی
شهرستان پلدختر
رود کشکان
تالاب های پلدختر
شهرستان خرم آباد
آبشار تاف
آبشار نوژیان
کیو
مخمل کوه
شهرستان دلفان
دامنه های کوه گرین
كوه مهراب، چشمه گرمابه
كوه چهل نابالغان
دره بايور
آبشار غسلگه
شهرستان دورود
اشترانکوه
دریاچه گهر
دره نی گاه
دشت سیلاخور
آبشار بیشه
شهرستان سلسله
شهرستان کوهدشت
کاخ ساسانی/شیرز
قلعه منیژه /معبد سرخ دم لکی و لری

پنجه علی

غار میر ملاس مقبره شاهزاده محمد

[ویرایش] زبان و گویش در لرستان
لری خرم آبادی
لری بختیاری
گویش بروجردی

[ویرایش] مردم‌شناسی
نوشتار اصلی: فهرست طایفه‌های لرستان
نیز نگاه کنید: پوشاک سنتی عشایر لرستان
ساکنان استان لرستان را طایفه‌ها و تیره‌هایی از قوم ایرانی لر تشکیل می‌دهند.گویش ایشان لری است. لرها بیش‌تر در شهرها و روستاهای مرکزی، باختری و جنوبی استان لرستان کنونی ساکنند. اما محدوده سرزمین‌های لرنشین محدود به استان لرستان نیست و در مناطق جنوبی‌تر مانند استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستان وایلام نیز طایفه‌های گوناگون لر پراکنده‌اند. استان لرستان به سبب داشتن کوهستان‌های پهناور و مراتع بسیار، از دیرباز زیستگاه مردمانی بوده که دامپروری پیشه اصلی آنان بوده است. به همین سبب ساختار طایفه‌ای در این استان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. ایلات و طوایف لرستان گستردگی زیادی دارند اما در مجموع به دو گروه کوچرو و ساکن تقسیم می شوند. طایفه‌هایی از لر بختیاری در خاور لرستان در مناطق الیگودرز و دورود ساکن هستند و یا هر ساله به این منطقه کوچ می‌کنند.

مراتع فراوان و بارندگی مناسب، امکان پرورش دام و کشاورزی دیم را در این منطقه فراهم نموده است. از همین روی، پیشه سنتی مردم لرستان دامپروری و کشاورزی بوده است. ساکنان مناطق شهری، پیشه‌ور، بازرگان و یا صنعت‌گر بوده‌اند. امروزه درصد قابل توجهی از ساکنان شهرها را کارمندان ادارات دولتی، آموزشی و نظامی تشکیل می‌دهند.

[ویرایش] چهره‌های سرشناس
آیت الله حسین بروجردی، آیت الله آیت الله احمد کروبی، آیت الله روح الله کمالوند خرم آبادی و آیت الله سیدحسن طاهری خرم آبادی از روحانیون بنام لرستان در دهه های اخیر به شمار می آیند. از نویسندگان، هنرمندان و دانشمندان لرستان هم می توان به عبدالحسین زرین کوب، سید جعفر شهیدی و شاعرانی چون مهرداد اوستا، صامت بروجردی و نصرت مسعودی علی رضا کرمی اشاره کرد. [[باباطاهر بزرگ ترین شاعر لر است و کریم خان زند و لطفعلی خان زند از شاهان دوره زندیه و از طوایف لر بوده اند. میرنوروز و ملاپریشان چهره های تاریخی شعر سنتی لرستان هستند.شهید زین الدین و شهید محمد بروجردی از سرداران مشهور جنگ هشت ساله ایران وعراق و از مردم لر ستان هستند

[ویرایش] دانشگاه ها
نوشتار اصلی: فهرست مراکز آموزش عالی استان لرستان
دانشگاه علوم پزشکی لرستان وابسته به وزارت بهداشت و نیز دانشگاه لرستان وابسته به وزرات علوم، تحقیقات و فناوری، دو دانشگاه فعال دولتی در استان لرستان هستند که هر دو در شهر خرم آباد قرار گرفته اند. از سال ۱۳۸۶ مقدمات تأسیس دانشگاه آیت الله بروجردی در شهر بروجرد نیز فراهم شده است. دانشگاه آزاد اسلامی نیز واحدهایی در شهرهای گوناگون استان دارد که واحد بروجرد و نیز واحد خرم آباد بزرگ‌ترین آنها به حساب می آیند.شهرستان های دورود و الیگودز نیز دارای دانشگاه آزاد هستند.

شهرستان دورود در دانشنامه ویکی پدیا

دورود (همچنین درود) یکی از شهرهای استان لرستان و مرکز شهرستان دورود است.

شهرستان دورود بامساحتی برابر ۱۳۲۶کیلومتر مربع با ۱۵۲۰۰۰ نفر جمعیت در دامنه رشته کوه زاگرس و در نزدیکی اشترانکوه قرار گرفته‌است. دو سر شاخه رود دز یکی از شمال و یکی از شرق در دورود به هم می‌پیوندند و با نام رود سزار سرچشمه اصلی رود دز می‌شوند.

دورود به خاطر داشتن راه آهن، کارخانجات صنایع دفاع و کارخانه سیمان در دوران جنگ ایران و عراق رشد پیدا کرد و اهمیت یافت.این شهر همچنین از منابع سنگ زیادی برخوردار است که کارخانه‌های سنگبری زیادی نیز در دورود وجود دارد که به اصفهان وسایر نقاط صادر می‌شوند.

عبور راه آهن سراسری جنوب و راه‌های اصلی غرب به شرق و شمال به جنوب از این شهر دورود را د زمره شهرهای پر تردد قرار داده‌است به طوریکه سالیانه بیش از ۶میلیون نفراز شهر دورود عبور می‌کنند.

از گذشته تاریخی آن اطلاع زیادی در دست نیست اما در شمال این شهرستان و در دشت سیلاخور تپه‌های باستانی فراوانی دیده می‌شود. تاریخ این ناحیه با تاریخ بروجرد گره خورده‌است و به احتمال زیاد کاروانسرایی در سر راه اصفهان به بروجرد، همدان و بغداد بوده‌است. نام دورود در گذشته بحرین بوده‌است. فاصله دورود تا بروجرد ۵۶کیلومتر، تا خرم آباد ۸۶ کیلومتر و تا تهران ۴۵۰ کیلومتر است.

فهرست مندرجات [نهفتن]
۱ دریاچه گهر
۲ کوه قارون
۳ اشترانکوه
۴ چشمهٔ وقت ساعت
۵ آبشارها
۶ سایر اماکن
۷ منابع
۸ وبگاه

[ویرایش] دریاچه گهر
این دریاچه در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دورود است.این دریاچه شامل دو بخش به نام گهر بزرگ و گهر کوچک است.گهر بزرگ با مساحت ۱۰۰ هکتار و عمق دریاچه بین۴ تا۲۸ متر وپهنای آن بین ۴۰۰ تا۸۰۰ متر ودرازای آن۱۵۰۰ متر است.در ماه‌ها سرد سال روی دریاچه یخ می‌زندکه در ایران کم نظیر است.

[ویرایش] کوه قارون
این کوه در جنوب شهرستان دورود قرار دارد و همانند کله قندی تا کیلومترها وسعت شهر را زیر گستره خود قرار داده‌است، که آثار تاریخی و باستانی در این قله پر ارتفاع وجود دارد، یکی از جاذبه‌های دیدنی این قله غار بی انتها ی منومی باشدکه بسیار مرموز است و از شگفتی های بزرگ طبیعی به حساب می‌آید.

[ویرایش] اشترانکوه
اشترانکوه که به آلپ ایران نیز معروف است. البته این نام تنها به خاطر بلند بودن آن رویش گذاشته نشده‌است بلکه به دلیل شیب تند کوه‌هایش و دره‌های جوان وvشکل ویخچالهای طبیعی و دائمی آن است. بلندای بلند ترین قله آن سن بران ۴۱۵۰ است.سالیانه از سراسر کشور کوهنوردان زیادی به این منطقه می‌آیند.

[ویرایش] چشمهٔ وقت ساعت
در بلندی های پریز کوه واقع است که آب دهی آن به شکلی است که در زمانهای معین شاهد سرازیر شدن آب و قطع شدن می‌باشد که این قطع و وصل شدن منظم آن را به چشمه وقت ساعت مشهور نموده‌است که بسیار جذاب و دیدنی و منحصر به فرد در جهان می‌باشد.

[ویرایش] آبشارها
آبشار ازنادر(دره اسپر): آبشاری فصلی و بسیار زیبا که در ۷ کیلومتری جنوب شرقی دورود در درهٔ زیبای دره اسپر قرار دارد.
آبشار بیشه(پوران):در جنوب شهرستان دورود در فاصله ۳۵ کیلومتری قرار دارد. این آبشار یکی از بهترین جاذبه‌های استان است که سالیانه افراد زیادی برای تعطیلات به ویژه از خوزستان به آنجا می‌روند.
علاوه بر آبشار جنگل های بیشه نیز بسیار زیباست که تفریح گاه‌های زیادی در آن هست.

آبشار شوی(تله زنگ):
این آبشار با بلندای ۱۰۰متر و پهنای ۴۰ متر جزء ۱۰ آبشار عریض دنیا می‌باشد.آبشار شوی بلند ترین و زیباترین آبشار ایران می‌باشد. این آبشار در حوالی روستای شوی و در دامنهٔ سالن کوه قرار داردآبشاری است زیبا و دلنشین که از غاری بیرون می‌جهد و از گردنه‌ای بلند سرازیر می‌شود.در گویش محلی به {طاف شوی} معروف است.

[ویرایش] سایر اماکن
درهٔ نیگاه(نگاه یا نی گاه): در امتداد دریاچهٔ گهر پایین رودخانه‌ای به نام سپیدآب جریان می‌یابد که پس از طی چند کیومتر وارد یک صخره‌ای با پهنای تقریبی ۵۰۰ متر می‌شود. این تنگهٔ باریک که رود سپیدآب در ته آن جریان دارد دارای دیواره‌های صخره‌ای بلند و وحشتناکی است که فقط با پای پیاده می‌توان از آن دیدن کرد.در امتداد رودخانه انواع درختان میوه‌ای خودروی چون گردو، انجیر، سیب، بادام، توت و… روییده‌اند.
از بدیع ترین و بکرترین دره‌های زاگرس می‌باشد که به جریان رود‌ها و چشمه‌های دائمی جلوه‌ای متمایز و سرسبز دره‌ای زیبا وباور نکردنی در منطقه حفاظت شده اشتراکوه‌است. با طبیعتی منحصر به فرد…

آرامگاه شمس تبریزی
در جنوب شهرستان دورود واقع در منطقه سوری گرپه آرامگاهی منصوب به شمس تبریزی بوده، و از دیرباز مورد توجه و زیارت اهالی این منطقه قرار داشته و دارد. در کتب مختلف به وجود مقبرهٔ شمس تبریزی در این مکان اشاره شده‌است.

عكس آبشار هاي لرستان

خواب خوشي براي لرستان ديده ام

محسن منصوری عکاس حرفه ای طبیعت لرستان است. او برای گرفتن یک عکس از مناظر طبیعی لرستان روزها و شبها و هفته ها و ماهها و گاهی سالها تلاش می کند. برای مصاحبه با او به گالری یا نمایشگاه عکس او در طبقه دوم یک پاساژ در خیابان شریعتی دورود می روم. قابهای عکسهای زیبای مناظر طبیعی لرستان که روی دیوار نصب شده اند مرا همانند هر بیننده ای به وجد و حیرت می آورد.>> به خواندن ادامه دهید «خواب خوشي براي لرستان ديده ام»

الیگودرز سرزمین لاله های واژگون را بشناسیم

شهرستان اَلیگودَرز یکی از شهرستان‌های استان لرستان در غرب ایران است. مرکز این شهرستان، شهر الیگودرز است. فرمانداری الیگودرز در سال ۱۳۳۷ تأسیس شد. شهرستان الیگودرز دارای بخش‌های مرکزی، زز و ماهرو و بشارت (ذلقی) است. جمعیت این شهرستان ۱۴۵۰۰۰ نفر و وسعت آن ۵۸۷۰ کیلومتر مربع است.

ریشه نامگذاری آن را برخی از واژه آلیورز (گندم سرخ) و برخی نیز آن را ازریشه آل گودرز دانسته‌اند [نیازمند منبع].

فهرست مندرجات [نهفتن]
۱ مشخصات شهرستان
۲ بخش ها و دهستانها
۳ جاذبه‌های گردشگری
۴ صنایع

[ویرایش] مشخصات شهرستان
طول وعرض جغرافیایی: ۴۹ درجه و ۴۲ دقیقه طول- ۳۳ درجه و۲۳ دقیقه عرض جغرافیایی.
ارتفاع از سطح دریا: ۱۹۹۸ متر.
طول راه‌های هم سنگ: ۳۳٫۵۴۶ کیلومتر.
راه فرعی شنی: ۱۴۷ کیلومتر.
راه فرعی آسفالته: ۱۱۹ کیلومتر.
راه آسفالته معمولی اصلی: ۵۲ کیلومتر.
حوزه آبریز: سر شاخه‌های سد دز.
طول رودخانه‌های شهرستان: ۶۰۰ کیلومتر.
قله‌های بلند: اشترانکوه، قالیکوه، مندیش کوه .
خروجی آب سالانه از شهرستان: ۳۰۵ میلیون متر مکعب.
زمینهای دیم: ۱۵۰۰۰۰ هکتار.
زمینهای آبی: ۲۵۰۰۰ هکتار.
متوسط جمعیت خانوار: ۵٬۵.

[ویرایش] بخش ها و دهستانها
بخش مرکزی
دهستان بربرود شرقی
دهستان بربرود غربی
دهستان پاچه‌لک شرقی
دهستان خمه‌فرسش
بخش زز و ماهرو
دهستان زز شرقی
دهستان زز غربی
دهستان ماهرو
بخش بشارت
دهستان پیشکوه ذلقی
دهستان ذلقی شرقی
دهستان ذلقی غربی

[ویرایش] جاذبه‌های گردشگری
آبشار پر آب و مرتفع و بسیار دیدنی آب سفید،دریاچه گهر در بخش ززو ماهرو(مرز الیگودرز با درود)،آبشار چکان دهقادی،غار باستانی پشتکوه، غار تمندر، دریاچه شهتمی در پشتكوه، دژهای هخامنشی و پل‌های باستانی، قلعه باجول و آبشارهای دورک، امامزاده محمدبن حسن، امامزاده‌های فرسش ، امامزاده غیفر ابن علی دوزان، امامزاده پیر امام، روستای تاریخی شاپور آباد ، سراب ماهیچال، گورستان تاریخی شیر سنگ ها در بزنوید، چشمه و سراب گایکان، آبشار وارک(بخش بشارت زلقی)، آبشار تیندر،آبشار لوچ،دشت لاله های واژگون روستای خلیل اباد(که بزرگترین و زیبا ترین دشت لاله واژگون در جهان است ) و غیره.

[ویرایش] صنایع
تعدادی از واحدهای مهم صنعتی این شهرستان عبارت‌اند از: کارخانه شيشه لرستان، فولاد الیگودرز، جهان خودرو، همارشتن، سيم‌برش. استخراج سنگ‌های تزیینی ساختمانی از نوع چینی و کریستال، سنگ دانه بندی، پودر میکرونیزه از سنگ، فرآوری کربنات کلسیم نیز از دیگر صنایع رایح در این استان است.

بخشی از تولیدات شهرستان غلات، حبوبات، لبنیات دامی، عسل، ماهی قزل‌آلا، سیب زمینی، آرد، ماکارونی، ویفر و بیسکویت است.

صنایع دستی آن شامل هنرهای سرامیکی، قالیبافی، منبت کاری، سیم بافی، معرق‌کاری، گلیم بافی و جاجیم بافی می‌شود.

خرم آباد شهر خرم را بشناسیم

وسعت : 6223 كيلومتر مربع

طول شرقی : 21 دقيقه و 48 درجه

عرض شمالی: 29 دقيقه و 33 درجه

جمعيت : 462133 نفر

آب و هوا : معتدل كوهستانی

مناظر طبيعی: آبشارهای زيبا، سرابها، درياچه كيو، پاركهای جنگلی، آبسرده، بيدهل، گلستان، رباط، زاغه

اقتصاد : كشاورزی، صنعت، دامداری

رودخانه : كشكان، رودخانه خرم آباد

ارتفاعات : مخمل كوه، يافته، سفيد كوه، هشتاد پهلو، كوكلا، تاف

اهميت : تاريخی (به عنوان راه ارتباطی) / آثار ما قبل تاريخ و تاريخی

آثار تاريخی : غارهای پيش از تاريخ کنجی، يافنه، پاسنگر، گر ارجنه، قمری، پل شاپوری، قلعه فلك الافلاك، آسياب گبری، گرداب سنگی، مناره آجری، مقبره بابا طاهر، سنگ نوشته، پل صفوی، حمام گپ

خرم آباد مركز لرستان باستانی در دره ای باصفا و بر ساحل رودخانه خرم آباد قرار دارد. به زعم بسياری از محققان زمانی شهر مهم ايلامی خايدالو (هيدالو) برجای آن قرار داشته است. ظاهرا شهر قديمی شاپورخواست (سابرخواست) در دوره ساسانی و قرون نخستين هجری دارای مسجد جامع و بازارها و ساختمانهای بسياری بوده و بافاصله کمی در ساحل چپ رودخانه جای داده شده بوده است. هنوز بقايايی از ديوارهای بزرگ و پهن كه از سنگ و ملاط به سبك دوره ساسانی است از محاذی شهر كنونی تا روستای تير بازار ديده ميشود. چنين به نظر ميرسد كه در اواخر قرن ششم هجری شجاع الدين خورشيد موسس خاندان اتابكان لر كوچك شهر كنونی را اساس قرار داده و توسعه بخشيده؛ احتمالا در حمله مغول ويران شده است. حمدالله مستوفی در سال 740 ه. ق. مينويسد: «خرم آباد شهری نيك بوده، اكنون خراب است.»
اين نخستين بار است كه از خرم آباد بدين نام ياد شده است. در اواخر دوره صفوی خرم آباد مقر حكومتی والی لرستان فيلي بوده و به نوشته تاريخ حزين از آباداني برخوردار، ولی متاسفانه بر اثر هجوم سپاه عثمانی به ويرانی گراييد. در دوران قاجار خرم آباد نسبتا توسعه يافت و قلعه گلستان ارم از قلاع معروف خرم آباد به دستور محمد حسين ميرزای دولتشاه مرمت شد.

بارون دوبد يکی از ماموران روسيه تزاری كه در سال 1845 از خرم آباد ديدار كرد، آن شهر را دارای بارو 4 مسجد، 8گرمابه و 1محله يهودی نشين توصيف ميكند.
منبع ویکی پدیا

بروجرد در دانشنامه ویکی پدیا

بُروجـِرد یکی از شهرهای قدیمی غرب ایران در استان لرستان است. بروجرد را در گویش بروجردی وُوری یرد vūriyerd و در لُری وُروگرد vorūgerd می نامند. شهر بروجرد مرکز شهرستان بروجرد است. این شهر بیش از دویست و سی هزار نفر جمعیت دارد.

بافت معماری قدیم این شهر که آخرین بار در دوران قاجاریه ساماندهی شده بسیار زیبا بوده و نمونه هایی از آن هنوز باقی است. هسته اولیه بروجرد شامل چند کوی و محله بزرگ مانند بروا، صوفیان و دانگه بوده است و بازارها، مسجدها و خانه‌های مجللی در آن وجود داشته است. بروجرد در طول تاریخ همواره محصور به حصاری بزرگ بوده است که اطراف آن نیز خندقی قرار داشته است. آخرین بار قلعه بروجرد به دستور حسام السلطنه قاجار بازسازی شد.

فهرست مندرجات [نهفتن]
۱ نام شناسی
۲ تاریخچه بروجرد
۳ جغرافیا و آب و هوا
۴ جمعیت
۵ گویش
۶ چهره‌های مشهور
۷ دیدنی‌های بروجرد
۸ دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
۹ جستارهای وابسته
۱۰ پانویس
۱۱ پیوندهای بیرونی

[ویرایش] نام شناسی
سعید نفیسی بروجرد را از شهرهای ساسانیان و اصل آن را بروگرد و ساخته از «بر» + «گرد» دانسته است که به معنای شهری است که گرد است و بر و میوه فراوان دارد. اشکانیان و ساسانیان شهرها را بیشتر با پسوند گرد می‌‌ساخته‌اند همانند سوسنگرد، بروگرد و دارابگرد. عده‌ای نام درست بروجرد را ویروگرد دانسته‌اند که به معنای شهر و ساخته ویرو شاهزاده اشکانی است. کوهی در غرب بروجرد با نام ولاش نیز یاد آور نام شاهان اشکانی است. اما معتبرترین نوشته ها، بروجرد را پیروزگرد دانسته‌اند که آن را به فیروز ساسانی منتسب می‌کند.

یزدگرد سوم پادشاه ساسانی پس از شکست از اعراب به منطقه بروجرد گریخت و سپاهیانش در آن محل بر + او + گرد آمدند و به این ترتیب نام این محل بَروگرد شد [۱].

در کتابهای تاریخی از بروجرد با نامهای گوناگون نام برده شده است مانند بَروجرد، فلوجرد، اردکرد، یزدگرد، ولوگرد. روحبخشان در کتاب «جغرافیای تاریخی بروجرد» بیش از سی مورد از صورتهای مختلف نام این شهر را به تفصیل ذکر نموده است[۲].

امروزه بروجرد با نامهای وُروگرد vorūgerd (لری)، بُروگرد borūgerd(روستایی و نیز در نوشته های پارسی سره)، وُوری یرد vūriyerd (گویش بروجرد) و بروجرد borūjerd (نام رسمی) آن شناخته می‌شود. لقب این شهر در گذشته «دار السرور» بوده است که نشان از طبیعت و محیط دلپذیر و مردم خوش مشرب آن داشته است. در دهه‌های اخیر لقب‌های «شهر سبز»، «زادگاه فرزانگان» و «پاریس کوچولو» نیز از سوی مردم مختلف برای بروجرد به کار گرفته شده است.

[ویرایش] تاریخچه بروجرد
بروجرد از شهرهای باستانی ایران است که برخی ساخت آن را به منوچهر از سلسله پیشدادیان نسبت می دهند اما شواهد کافی در مورد شهر بودن آن تنهااز دوران ساسانیان موجود است که بر اساس کتابهای تاریخی، بروجرد یکی از پایگاههای نظامی ایران به هنگام حمله اعراب و جنگ نهاوند بوده است [۳].

[ویرایش] جغرافیا و آب و هوا

نمایی از کوههای زاگرس و دریاچه بوستان فدکبروجرد دارای آب و هوای سرد کوهستانی با زمستانهای پر برف و سرد و تابستانهای معتدل است. تعداد روزهای یخبندان در برخی از نقاط این ناحیه به بیش از ۷۰ روز می رسد. بیشترین درجه حرارت در تابستان‌ها ۳۸ درجه و کم‌ترین آن در زمستان‌ ۱۸ درجه زیر صفر برآورد شده است. میزان باران سالیانه شهرستان بروجرد حدود ۵۰۰ میلی‌متر است که بیشتر در فصل بهار انجام می گیرد. در زمستان بارشها بیشتر به صورت برف است که ارتفاع آن در شهر بروجرد گاه تا یک متر و در کوههای منطقه گاه تا سه متر می رسد.

شهر بروجرد بر کوهپایه های زاگرس و در دشت سیلاخور قرار گرفته و از سه جهت شرق، شمال و غرب به کوه ختم می شود. تنها در جهت جنوب و جنوب شرقی است که دشت وسیع سیلاخور قرار گرفته است. این شهر و مناطق پیرامون آن به دلیل قرار گیری بر روی گسله سراسری زاگرس، زلزله خیز هستند. بروجرد در ارتفاع ۱۶۲۰ متری از سطح دریا و در ۰۹/۳۳ درجه شمالی و ۰۸/۴۸ درجه شرقی واقع می‌‌باشد.

بروجرد بر سر راه تهران – خوزستان قرار گرفته و دارای موقعیت ممتاز ارتباطی است. همچنین راه کرمانشاه – اصفهان از بروجرد می‌‌گذرد. بروجرد با اراک ۱۱۰، با اصفهان ۳۵۰ و با تهران ۳۹۰ کیلومتر، همدان ۱۵۰ کیلومتر و با کرمانشاه ۲۸۰ کیلومتر فاصله دارد. بروجرد به خاطر مردم خوش مشرب و طبیعت زیبایش گردشگران زیادی را پذیراست و در گذشته به دار السرور شهرت داشته است. در فاصله نزدیک به 40 کیلومتری بروجرد آخرین بنای قبل از اسلام و امپراتوری ساسانیان بنام قلعه یزدگرد احداث شده است که برقله کوه و از سنگ لاشه وبدون ملات بنا شده ، و از شواهد وظواهر پیداست قله به سرعت بنا شده و محل آماده سازی و تجدید قوا برای نبرد قادسیه در نزدیکی نهاوند که آخرین جنگ پیش از اسلام برای ایرانیان بوده.

[ویرایش] جمعیت
شهر بروجرد در سال ۱۳۸۵ جمعیتی برابر با ۲۲۷٬۵۴۷ نفر داشته است. از این میزان، ۱۱۴٫۸۸۴ نفر مرد و بقیه زن بوده اند که تعداد مردان و زنان تقریباً مساوی است. تعداد خانوارهای این شهر در همین سال ۵۹٫۴۳۱ خانواده بوده است [۴].

جمعیت این شهر در سالهای ۱۳۶۵، ۱۳۷۰ و ۱۳۷۵ به ترتیب ۱۸۶، ۲۰۱ و ۲۱۷ هزار نفر بوده است [۵].

[ویرایش] گویش

نمایی از شهر بروجردمقاله اصلی: گویش بروجردی
مردمان ناحیه بروجرد با گویش بروجردی صحبت می کنند که گویشی حد فاصل بین لُری و فارسی معیار است. این گویش با تغییرات اندکی در ملایر و ناحیه سربند استان مرکزی نیز به کار می رود. یهودیان بروجرد دارای گویش مخصوص به خود هستند. گویشها و زبانهای دیگر مانند لری خرم آبادی و لکی نیز در منطقه رواج دارند. برخی روستاهای جنوب شهر بروجرد در منطقه سیلاخور به گویشی صحبت می کنند که به گویش سیلاخوری معروف است. گویشوران ترکی با لهجه محلی در برخی روستاهای شرق بروجرد ساکن هستند. این روستاها عمدتا تابعه استان مرکزی و شهرستان سربند هستند اما به دلیل نزدیکی به بروجرد، دارای مراودات و رفت و آمد بیشتری به شهر بروجرد هستند.

[ویرایش] چهره‌های مشهور

آیت الله بروجردیعبدالحسین زرین کوب
سید حسین طباطبائی بروجردی
افتخارالاسلام نبوی طباطبایی (صدرالعلماء)
سید جعفر شهیدی
علامه بحر العلوم
سلطانی طباطبایی
کشفی
علیمحمد نجفی بروجردی
عبدالمحمد آیتی
مهرداد اوستا
لوریس چکناواریان
غلامحسین مراقبی
جواد بختیاری
صامت بروجردی
حزین بروجردی
همایون کتیرایی
این نوشتار خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[ویرایش] دیدنی‌های بروجرد

امامزاده جعفر در بروجردمسجد جامع بروجرد
مسجد سلطانی بروجرد (مسجد شاه)
امامزاده جعفر بروجرد
آرامگاه شاه زواریون بروجرد
مسجد قلعه
موزه اسناد مشروطیت بروجرد (خانه افتخارالاسلام نبوی طباطبایی)
تکیه موثقی
پل قلعه حاتم
قلعه رومیان بروجرد
بازار بروجرد
گردشگاه تپه چغا سرخه بروجرد
بوستان فدک
بوستان سماور
میدان آیت الله بروجردی
روستای ونایی
تالاب بیشه دالان
قله ها، بیشه‌ها و دامنه‌های کوه گرین
گردشگاه گل ‌دشت
پارک بانوان بروجرد
روستای کفش‌گران

[ویرایش] دانشگاهها و مراکز آموزش عالی

بلوار تختی بروجرددانشگاه آیت الله بروجردی
دانشگاه آزاد
پیام نور مرکز بروجرد
مرکز آموزش علمی کاربردی بروجرد
دانشسرای کشاورزی بروجرد
مرکز آموزش مهندس ارتش
حوزه علمیه امام صادق بروجرد
مرکز آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی بروجرد

[ویرایش] جستارهای وابسته
فهرست روستاهای استان لرستان
زمین لرزه بروجرد و دورود (۱۳۸۵)
شهرستان بروجرد
بافت تاریخی بروجرد
گویش بروجردی

كوههاي لرستان

**کوه‌های استان لرستان**
نام	بلندی	مکان حدودی
اشترانکوه	۴۲۵۰ متر	شرق دورود
قالی‌کوه	4028 متر	جنوب الیگودرز
چهل نابالغان	۳۶۰۰ متر	شرق نوراباد و جنوب نهاوند
کوه گرین	۳۶۲۳ متر	غرب بروجرد و شرق الشتر
کوه سرسبز	3596 متر	شمال بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه تمندر	3520 متر	شرق بخش مرکزی الیگودرز
کوه میش پرور	۳۵۰۰ متر	جنوب غربی بروجرد
کوه هنجيس	۳۲۰۰ متر	شمال کوهدشت و جنوب نوراباد
کوه نیر	3191 متر	مرکز بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه میز آب	2952 متر	مرکز بخش مرکزی الیگودرز
کوه رال	2995 متر	شمال بخش ززو ماهروالیگودرز
کوه شاه نشین	۲۹۰۰ متر	جنوب بروجرد
سفید کوه	۲۹۰۰ متر	غرب خرم آباد
سفید کوه ازنا	۲719 متر	مرکز ازنا
هشتاد پهلو	۲۵۶۵ متر	جنوب خرم آباد
کوه قلعه عبدالرضا	2518 متر	شرق بخش مرکزی الیگودرز
تاف	۲۳۴۶ متر	جنوب شرقی خرم آباد
مخمل‌کوه	۱۹۶۶ متر	شرق خرم آباد
کبیرکوه	۱۹۱۴ متر	جنوب پلدختر

تالابهاي لرستان

استان لرستان سرزمینی زیبا و شگفت انگیز با آب و هوایی دلپذیر است که در بین کوه های سلسله جبال زاگرس میانی محصور شده است. این استان از شمال به استان های مرکزی
و همدان از شرق به استان اصفهان از جنوب به استان خوزستان و از غرب با استان های
کرمانشاه و ایلام همسایه است. اشترانکوه با ۴۱۵۰ متر ارتفاع بلند ترین نقطه استان لرستان
است.
آب و هوای لرستان کاملا متنوع بوده به گونه ای که از شمال به جنوب و از شرق به غرب کاملا
محسوس است. علت این تنوع آب و هوایی قرار گرفتن استان در عرض جغرافیایی متوسط ، فشردگی
کوهها و ارتفاع زیاد این منطقه از سطح دریاست.
به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب ، استان لرستان دارای محیط زیستی نسبتا طبیعی است.
هر چند در سال های اخیر این محیط دستخوش تغییراتی شده و بر اثر عوامل مختلف بسیاری از
جلوه های طبیعی آن از دست رفته و اکوسیستم آن دچار تحول شده است . لرستان سرزمینی
پهناور و زیباست که دشت ها و جلگه هایش محصور در بین کوه ها و دره هاست ،جنگل های
انبوهش سرتاسر سرزمین را در بر گرفته و با پرورش وحوش مختلف جای جایش بوی زندگی می دهد.
یکی از جاذبه های طبیعی و خدادادی لرستان تالاب های زیبای آن است که جلوه خاصی به این
استان بخشیده است.
تالاب های لرستان با حدود ۲۳۵۴ هکتار مکان و زیستگاه مناسبی برای زیست انواع پرندگان بومی
و مهاجر و همین طور انواع آبزی است.بیشترین و مهم ترین تالاب های استان در شهرستان پلدختر
واقع شده است.این شهر دارای آب و هوایی نسبتا گرم و خشک است. پلدختر از شمال به شهر
خرم آباد(مرکز استان) و از جنوب به استان خوزستان محدود می شود.پلدختر را می توان شهر
تالاب های لرستان نامید. این شهر دارای الاب های فصلی و دایمی هم چون گری بلمک ،
گری جمجمه ، تکانه ، لفانه ، کبود و زردابه است. که تالاب گری بلمک با ۱۴ هکتار وسعت بزرگترین
آنهاست.این تالاب ها به دلیل تغییرات جوی رو به خشک شدن هستند و سازمان محیط زیست
نیز در راستای احیای آنها اقدامی نمی کند.این تالاب ها محل زیستگاه پرندگانی هم چون چنگر
کشیم حواصیل خاکستری و اردک سر سبز است.همچنین دارای گیاهانی همچون سرخس آبزی
شقایق و خار شتر است.شکار کردن در این تالاب ها به علت حضور پرندگان مهاجر و بومی ممنوع
است.در جنوب شرقی شهرستان بروجرد نیز تالابی به نام بیشه دالان وجود دارد که زیستگاه
پرندگان مهاجر و بومی است.در شهرستان دورود نیز تالاب هایی وجود دارد که در حال حاضر میزبان
پرندگان مهاجری همچون فلامینگوست. که این برای نخستین بار است که فلامینگو استان لرستان
و شهردورود را برای استراحت خود انتخاب می کند که علت آن خشک شدن تالاب های استان فارس
و بالا رفتن غلظت نمک دریاچه ارومیه است.دریاچه گهر نیز که به حق نگین زاگرس نامیده می شود
زیستگاه مناسبی برای پرندگان و انواع آبزیان است. دریاچه گهر در منطقه حفاظت شده اشترانکوه در
ارتفاع ۲۳۵۰متری از سطح دریا واقع شده است.لازم به ذکر است که جنگل های اطراف این دریاچه
در حال تخریب شدن هستند و سازمان محط زیست تنها نظاره گر این تخریب هاست.لرستان
سرزمین زیبایی های پنهان است. در سال های اخیر به نام توسعه ضربه های بسیاری بر تن طبیعت
و حیات وحش لرستان وارد آمده است.به هر حال تلاش من در نوشتن و جمع آوری این مطالب تنها
برای معرفی تالابهای لرستان به دوستداران محیط زیست ایران است.امیدوارم توانسته باشم حق مطلب
را بیان کرده باشم.
نام و مشخصات تمامی تالاب های لرستان آمده است.

نام	موقعيت	وسعت	حيات وحش	پوشش گياهي	بهره برداري	تجهيزات	دسترسي
درياچه گهر	شهرستان دورود/اشترانكوه	۱۵۰هكتار	خال قرمز رنگين كمان ماهي قزل آلا	ني _جلبك	صيدتفريحي	_	آستانه،چشمه خيه از طريق شهرستان دورود
تالاب تكانه	ارتفاعات چول ۱۲تالاب فصلي و دايمي	۵ هكتار	ماهي سياه	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب لفانه ۱و۲	شهرستان پلدختر	۱۰ هكتار	پرندگان	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب زردابه	شهرستان پلدختر	۲ هكتار	آبزي	سرخس آبزی	شكارممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب سياه	شهرستان پلدختر	۱/۵ هكتار	مهاجروبومي	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب بلمك	شهرستان پلدختر	۱۴ هكتار	پرنگان مهاجر	سرخس آبزی	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب جمجمه	فصلي و دائمي	۳/۷ هكتار	پرنگان مهاجر	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب كبود	فصلي ودائمي	۴هكتار	پرنگان مهاجر	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب ۱وتاف ۱و۲	شهرستان پلدختر	۵ هكتار	پرنگان مهاجر	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب گلم سوزه	شهرستان پلدختر	۲ هكتار	پرنگان مهاجر	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب پيكه	شهرستان پلدختر	۳/۵ هكتار	پرنگان مهاجر	ني	شكار ممنوع	ندارد	شهرستان پلدختر
تالاب بيشه دالان	جنوب شرقي شهرستان بروجرد	٩۱۳هكتار	پرندگان آبزي وكنار آبزي بومي ومهاجر	ني	شكار يا پروانه	_	دشت سيلاخور

منبع: http://mahdi30.blogfa.com/post-38.aspx

زيبا ترين عكسها و كاملترين معرفي از استان لرستان

استان لرستان، با وسعت حدود 28559 كیلومتر مربع در غرب ایران قرار گرفته است.

این استان، ازشمال به استان‌های مركزی و همدان؛ از جنوب به استان خوزستان؛ از شرق به استان اصفهان واز غرب به استان‌های كرمانشاه و ایلام محدود است. اشترانكوه با چهار هزار و پنجاه متر ارتفاع بلندترین نقطه استان لرستان است.

پست‌ترین نقطه آن در جنوبی‌ترین ناحیه استان واقع شده و حدود پانصد متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد. بر اساس آخرین تقسیمات كشوری در سال هزار و سیصد و هفتاد و پنج، استان لرستان دارای نه شهرستان، ده شهر، بیست بخش، هشتاد و یك دهستان و دو هزار و هشتصد و چهل و دو آبادی دارای سكنه بوده و مركز آن شهر خرم‌آباد است. شهرستان‌های استان عبارتند از: خرم‌آباد، بروجرد، الیگودرز، دورود، ازنا، كوهدشت، دلفان، سلسله و پل‌دختر.

استان لرستان

جغرافیای طبیعی و اقلیم استان

استان لرستان سرزمینی كوهستانی است كه به‌ جز تعدادی دره آبرفتی و چند دشت كوچك، ناحیه هموار ندارد. این ناهمواری‌ها كه دارای سنگ‌های دگرگونی است، در نتیجه مجاورت با گنبدهای خارایی (درونی) الوند و سربند (شازند) پدید آمده‌اند. در ناهمواری‌های اصلی استان (ارتفاعات اصلی زاگرس)، كوه‌ها به‌طور منظم از شمال غربی به سوی جنوب كشیده شده‌اند.

این ناهمواری‌ها كه معمولا با دره‌های عمیق همراهند، اغلب فشرده، بلند و ناصاف هستند؛ در حالی ‌كه ناهمواری پیشكوه‌های داخلی به‌صورت تپه‌ماهورهای گنبدی شكل و كم‌ارتفاع خودنمایی می‌كنند و نقاط بلند آنها، به گنبدهای خارایی مربوطند. استان لرستان دارای آب و هوای متنوع است. در زمستان، هنگامی كه در شمال لرستان برف و كولاك و سرمای شدید جریان دارد، قسمت‌های جنوبی آن از هوای مطبوع و بارانی برخوردار است.

بررسی‌های اقلیمی نشان می‌دهند، خرم‌آباد دارای زمستانی معتدل و تابستانی گرم است و بروجرد زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد. الیگودرز نیز زمستانی بسیار سرد و تابستانی معتدل دارد.

جغرافیای تاریخی استان

اقوام مهاجر، در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد در كوهساران زاگرس اسكان یافتند و سرانجام، سرزمین بین‌النهرین (میان دو رود) را تصرف كردند. نام طایفه‌هایی كه در زاگرس سكونت داشتند، در آٍثار برجای مانده از سارگن پادشاه مقتدر اكد (دو هزار و بیست و هشت تا دو هزار و سی قبل از میلاد) آمده است.

به استناد كتیبه‌های بابلی، آشوری و ایلامی، ساكنان دامنه‌های كوهساران زاگرس طایفه‌هایی مانند لولوبی، مانایی، كاسی، گوتی، نایدی، آمادا و پارسوا بوده‌اند. تاریخ‌نگاران، در آریایی بودن لولوبی‌ها و مانایی‌ها تردید دارند؛ اما شواهد تاریخی نشان می‌دهند، كاسی‌ها در سال هزار و ششصد قبل از میلاد در لرستان كنونی می‌زیستند و حكومت آنها از شمال و شرق لرستان تا اطراف همدان توسعه داشت.

این قوم، در هزاره دوم پیش از میلاد در بابل نفوذ كردند، از حمورابی شكست خوردند؛ اما عاقبت در بابل مستقر شدند و دومین سلسله شاهان بابل را تأسیس كردند. انقراض كاسیان در هزاره دوم پیش از میلاد، با یورش دولت مقتدر ایلام صورت گرفت. در نتیجه، كاسی‌ها به زاگرس عقب نشستند و خراجگزار ایلام شدند و آنها در برابر توسعه‌طلبی آشوری‌ها، در مناطق شرقی، مانند سدی مقاومت كردند.

قدرت این قوم كوه‌نشین به حدی رسید كه شاهان سلسله هخامنشی هنگامی كه از فارس به شوش یا از بابل به اكباتان می‌گذشتند، هدیه‌هایی برای ایلات كوهستانی بین راه می‌فرستادند تا مسیر آنها را امن نگاه دارند. در دوره‌های بعدی ساكنان این نواحی به ‌طور موقت مغلوب اسكندر مقدونی شدند.

در دوره ساسانیان، پشتكوه و پیشكوه را شخصی از خاندان معروف هرمزان اداره می‌كرد. آخرین فرمانروای این خاندان، همان هرمزان بود كه به اسارت سپاهیان عرب درآمد. عرب‌ها در سال شانزده هجری قمری پس از فتح حلوان، نواحی شمالی لرستان را گرفتند و در سال بیست و یك هجری قمری، نهاوند و قسمت جنوبی لرستان را نیز به تصرف خود درآوردند.

در سال بیست‌ودو هجری قمری، هنگامی كه «عمر» سرزمین‌های گرفته شده را در میان لشكریان كوفه و بصره تقسیم می‌كرد، لرستان ضمیمه حوزه كوفه شد و از آن پس جزو ایالت جبال (عراق عجم) درآمد و تا میانه سده چهارم هجری، حكمران این منطقه یا از بغداد یا از كوفه تعیین می‌شد. در همین قرن، حسنویه كرد این منطقه را به تصرف خود درآورد.و خاندان او تا سال پانصد هجری قمری بر لرستان تسلط داشتند.

مقارن استیلای مغول بر ایران، لرستان به دو قسمت لر بزرگ و لر كوچك تقسیم شد. هر یك از این دو قسمت از پیش از استیلای مغول تا مدت زمانی پس از انقراض ایلخانان، امرای نیمه مستقل داشتند. اتابكان لر بزرگ اصلاً از كردان شام بودند كه از حدود نیمه قرن ششم هجری از راه آذربایجان رهسپار ایران شدند و در حدود اشترانكوه و جلگه‌های شمالی آن اسكان گزیدند پایتخت اتابكان لرستان در شهر ایذج (مال امیر) بود.

خرابه‌های فراوانی از آن دوره باقی مانده كه بیشتر آنها به دوره ساسانیان مربوط است و هنوز در این محل دیده می‌شوند. اتابكان لر بزرگ تا نیمه اول قرن نهم هجری حكومت كردند (پانصد – هشتصد و بیست و هفت هجری قمری) و آخرین آنها كه غیاث‌الدین كاووس نام داشت، به دست سلطان ابراهیم‌بن شاهرخ تیموری بر افتاد و سلسله او منقرض شد.اما اتابكان لر كوچك (پانصد وهشتاد- هزار وشش هـ.ق) كه چندین امیر معتبر داشتند و حكومتشان نیز طولانی‌تر بود، هیچ وقت اهمیت و اعتبار لر بزرگ را پیدا نكردند.

اتابكان لر كوچك موقعیت خود را تا زمان صفویه حفظ كردند و حتی حكومت خود را تا غرب كوه‌های پشتكوه توسعه دادند. آخرین فرد این سلسله شاهوری نام داشت كه در سال هزار و شش هجری قمری به فرمان شاه عباس اول كشته شد و سلسله او نیز بر افتاد بدین گونه حكومت لرستان به حسین نامی محول شد و خاندان این والی تا اوایل روی كار آمدن سلسله قاجار، بر لرستان حكومت كردند. از آن پس حكومت پشتكوه را گاه حكام بروجرد و زمانی حكام شوشتری به عهده داشته‌اند.

____________________

شهرخرم آباد

این شهر تاریخ چند هزار ساله دارد و یكی از شهرهای قدیمی ایران است كه از آغاز پیدایش خود تاكنون، تمدنهای مختلف و متعددی، از جمله كاسی‌ها، بابلی‌ها، ایلامی‌ها، ساسانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان و … را تجربه كرده است. در پیرامون این شهر آثار متعددی از ادوار فوق باقی مانده است.

خرم‌آباد در میان دره‌ای قیفی شكل و پر آب جای گرفته است و قلعه‌های تاریخی و قدیمی آن، محلی امن و سنگری محكم برای حاكمان زمان در برابر مهاجمان و شورشیان بوده است.خرم‌آباد شهری است تجارتی، خدماتی و نظامی كه به عنوان مركز استان لرستان، در كنار توسعه ناموزون، موجبات جذب مهاجران شهری و روستایی را فراهم آورده است.

شكل و تركیب شهر خرم‌آباد بیشتر تابع عوامل جغرافیایی آن است، به طوری كه فشار جمعیت، خانه‌های شهری را تا كمركش كوه پیش برده است. خرم‌آباد دارای معبر و مسیرهای قدیمی و طبیعی است.

قلعه فلک الا فلاک

جاذبه های ديدنی

 گرداب سنگی
 منار خرم آباد
 مقبره فلک الدین
 مقبره بابا طاهر
 مقبره جلاله
 مقبره میر سید علی
 مقبره حیات الغیب
 بقعه جابر
 بقعه امیر سیف
 بقعه شهنشاه
 قلعه فلک الا فلاک
 قلعه رکی
 قلعه زاخه
 قلعه منگره
 قلعه سرقلا
 قلعه رزه
 قلعه بهرام
 قلعه شهنشاه
 قلعه چشمک
 قلعه قلا جق
 دژ
 گریت
 مقبره زید بن علی
 بقعه شاه زاده احمد

جاذبه های طبیعی

 دره خرم آباد
 دره محمل کوه
 دره گوشه
 دره پیر جید
 دره بابا عباس
 دره حوض موسی
 تپه های باباخانی
 تپه سراب
 پل شاهپوری
 پل خرم آباد
 پل کشکان
 پل کرو دختر
 پل گاومیشان
 پل کاکارضا
 پل خرم آبادی
 غار قمری
 غار یافته
 غار کنجی
 غار ارجنه
 غار قاژه
 غار دوشه
 غار کوگان

____________________

شهر ازنا

این شهر در سی و شش كیلومتری شرق شهرستان دورود و بیست و چهار كیلومتری غرب شهرستان الیگودرز واقع شده و گذشته تاریخی آن با تاریخ منطقه دورود و عجین شده است. شهر ازنا قبلاً جزو محدوده سیاسی شهرستان اراك از استان مركزی بود و در حال حاضر یكی از شهرستانهای استان لرستان به شمار می‌رود. این شهر با جاده‌ای به اصفهان مرتبط است و خط لوله سرتاسری نفت از آن می‌گذرد.

مسجد جامع ازنا

____________________

شهر الیگودرز

بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهند، پیش از شكل‌گیری شهر فعلی الیگودرز، در محل كنونی آن شهری با همین نام وجود داشته كه به علل نامعلوم از بین رفته است. مردم این دیار، مذهب شیعه قدیم (علوی) داشته‌اند و خانقاه آن، مركز تعلیمات دینی قزلباشان و درویشان بوده است.

شاه اسماعیل صفوی در یكی از سفرهای خود از این خانقاه دیدن كرده است. در كوه‌ها و تپه‌های الیگودرز، آثاری از قبیل آجرهای مكعب مستطیل و ظروف سفالی و فلزی مربوط به قرن هفتم هجری به دست آمده است.هسته اولیه شهر الیگودرز در درجه اول در اثر رودخانه‌ها، قناتها و چشمه‌ها پدید آمده است.

موقعیت ارتباطی از عوامل مهم دیگر در ایجاد و گسترش این شهر بوده است. به طوری كه یكی از راههای مهم اصفهان به غرب كشور از فریدن، الیگودرز، گاپله و بروجرد می‌گذشت. همچنین این منطقه، نواحی بختیاری را به فلات مركزی ایران (اراك، خمین، گلپایگان، خوانسار) متصل كرده است.

شيرهای سنگی

جاذبه‌های ديدنی

 اشتران کوه
 غالیه کوه
 کوه تمندر

____________________

شهر بروجرد

از پیشینه و تاریخ پیش از اسلام شهر بروجرد كه در گویش لری «وروگرد» و در لهجه محلی بروجردی «ورویرد» نامیده می‌شود، مدارك كافی به دست نیامده است. گروهی بروجرد را از بناهای فیروز ساسانی می‌دانند و عده‌ای دیگر آن را محل گرد آمدن دوباره سپاهیان شكست خورده یزد گرد سوم می‌شناسند.

مسجد سلطانی بروجرد

در زمان حكومت قاجار، حسام‌السلطنه حاكم خوزستان و لرستان، بروجرد را مقر حكومت خود قرار داد و با تعمیر قلعه‌های آن، خندقی دور شهر ایجاد كرد. عوامل مؤثر از قبیل آب و هوای معتدل كوهستانی، دشت حاصل‌خیز رسوبی سیلاخور، شبكه آبهای روان دائمی، مراتع طبیعی، موقعیت استراتژیك جغرافیایی و سیاسی و گسترش شبكه ارتباطی و تجاری باعث جذب جمعیت و توسعه آن بوده‌اند.

امام زاده جعفر

جاذبه‌های ديدنی

 قبر واعظ اصفهانی
 تپه قرق
 جاذبه های طبیعی
 رود سزار
 مراكز مذهبی
 مسجد جامع بروجرد
 مسجد سلطانی بروجرد
 مقبره شاهزاده ابوالحسن
 امام زاده جعفر
 گورستان رازان
 گورستان میر احمدی

____________________

شهر پل دختر

شهرستان پل دختر در قسمت جنوب غرب شهرستان خرم ‌آباد به فاصله حدود صد كیلومتری آن واقع شده است. پل‌دختر، شهرستان مرزی بین استانهای لرستان و ایلام است و چهل و نه كیلومتر با شهرستان دره شهر از استان ایلام فاصله دارد. پیشینه تاریخی این منطقه نیز در چارچوب تاریخ خرم‌آباد قابل بررسی است. محدوده این شهرستان قبلاً از توابع بخش ملاوی خرم‌آباد بود و در حال حاضر به شهرستان تبدیل شده و مركز آن شهر پل‌دختر است.

جاذبه های دیدنی

 پل کلهر
 تفرجگاه تنگه چشمک
 غار کلماکره
 گورستان چشمک

____________________

شهر دلفان

دلفان (دلفو) از شهرستان‌های وسیع و كوهستانی شمال استان لرستان است. با وجود دوری از راههای تجاری، نظامی و بر كنار بودن از رویدادهای مهم تاریخی، آثار باستانی (مفرغ) به دست آمده از آن، نشان می‌دهند كه دلفان محل سكونت كاسی‌های دامدار و جنگجو بوده و در دوره هخامنشی و ساسانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. تپه حمام از يكی جاذبه‌های ديدنی اين شهر است.

____________________

شهر دورود

این شهركه درگذشته بین‌النهرین و بحرین نامیده می‌شد، در محل تلاقی دو رودخانه «تیره» و «ماربره» كه به ترتیب از كوه‌های گرو (گری) بروجرد و اشترانكوه الیگودرز سرچشمه می‌گیرند، واقع شده است. هسته اولیه شهر در حقیقت روستاها با فعالیت كشاورزی بود كه به سرعت چهره روستایی آن به یك شهر صنعتی تبدیل شده است.

آبشار شوی

جاذبه های دیدنی

 دره نگاه
 دره شوی
 دره چکان و دهقادی
 چال همایون
 آبشار شوی
 آبشار چکان
 دریاچه گهر

____________________

شهر سلسله

شهرستان سلسله در چهل و سه كیلومتری شمال خرم‌آباد و در قسمت غرب بروجرد واقع شده است. این شهرستان قبلاً از توابع شهرستان خرم‌آباد بودكه بعداً به شهرستان مستقلی تبدیل شد. مركز شهرستان سلسله، شهر كوهستانی الشتر است كه محل كونت طوایف حسنوند، كولیوند، یوسفوند و هنام و بسطام می‌باشد.

جاذبه‌های ديدنی

 دژ شینه
 دره تخت شاه نشین
 تپه گریران
 غار سمسا
 گورستان سلطان مشرق

____________________

شهر کوهدشت

تحقیق و جستجوی باستانشاسان در كانون‌های «سرخدم لری همیان» و «سرطراحان»‌ نشانگر این مطلب است که كوهدشت از مراكز شهر نشینی دوران قدیم می باشد. كشف معبد آشوری بیانگر آن است كه مردمانی قبل از هزاره اول پیش از میلاد در این نواحی می‌زیستند و آیین‌های دینی خود را به جای می‌آوردند. حمدالله مستوفی درتاریخ گزیده، از كوهدشت و طراحان نام برده كه قرنها قبل از ورود عرب‌ها از بین رفته بودند.

جاذبه‌های ديدنی

 مقبره داودرش
 قلعه کوه زاد
 قلعه چنگیزی
 قلعه گورکان
 قلعه گم ور
 قلعه سیله
 قلعه چق
 قلعه منیژه
 دژ زلال انگیز
 دره سرطرهان
 دره غار ویزنهار
 تپه های چغا سبز
 تپه پیاره
 تپه درکه
 نقوش دره میرملاس
 گنبد شاه محمد
 گنبد ابوالوفا

جاذبه‌های طبیعی

 رود سیمره
 غار برد سفید
 غار بتخانه
 غار میرملاس
 غار عالی آباد

تفرجگاه فرهنگی تفریحی باباهور دورود

بزرگترین طرح جامع تفریگاهی غرب کشور
به مساحت ۵۰۰ هکتار
هتل – شهربازی – مجموعه ورزشی – پارک صخره ای – استخر شنا – قایقرانی
با ایجاد بیش از هزار شغل مستقیم در شهرستان دورود اجرا خواهد شد
شهرداری و شورای اسلامی شهر دورود
آنچه را که در مطلب بالا و همچنین روی عکس مقابل مشاهده می کنید محتوی یک پوستر تبلیغاتی شهرداری دورود در ایام نوروز ۱۳۸۶ است که توجه هر بیننده مخصوصا مردم دورود را بر می انگیزد.
آیا این طرح اجرا خواهد شد یا خیر؟ امیدواریم به زودی شاهد عملیاتی شدن این طرح باشیم. لازم به ذکر است که هم اکنون که این مطلب را می نویسم یک دستگاه بلدوزر در محل دامنه کوه باباهور در حال کار کردن است که عکس آن را در زیر مشاهده می کنید.
در باره این مطلب باز هم خواهیم نوشت. از نظرات و نوشته های شما هم استقبال می کنیم.

منبع: لرنا